Φαντάσου ότι είσαι έφηβη σε μια βικτωριανή Αγγλία που δεν λέει ν’ αλλάξει, η μητέρα σου μόλις έχει πεθάνει και ζεις σε μια οικογένεια μ’ έναν πατέρα που αδυνατεί, και θα αδυνατεί μέχρι τέλους, να αποδεχθεί την απώλεια και να διαχειριστεί τη νέα πραγματικότητα. Λίγο αργότερα θα πεθάνει και η μεγαλύτερη αδελφή σου που είχε πάρει, θέλοντας και μη, τη θέση της μητέρας στο σπίτι, ενώ τα δύο μεγάλα ετεροθαλή σου αδέλφια σε αντιμετωπίζουν σαν κατώτερο είδος ανθρώπου – είσαι γυναίκα, μην το ξεχνάς, κι ας ζεις στο Λονδίνο στο γύρισμα του δέκατου ένατου προς τον εικοστό αιώνα. Ένας από τους δύο σε κακοποιεί σεξουαλικά. Και για σχολείο ούτε λόγος να γίνεται. Τι κάνεις για να αντέξεις;

Αν είσαι η Βιρτζίνια Γουλφ, τα πρωινά, που τα αδέλφια σου πηγαίνουν στο κολέγιο και ο πατέρας σου απομονώνεται στο γραφείο του, εσύ θα κλείνεσαι στο δικό σου δωμάτιο και θα διαβάζεις· πάντα με πάθος, με μανία, με απελπισία, με ηδονή, με πίστη, με κόπο, με πειθαρχία, με αντοχή και με απόλαυση. Ευριπίδη, Σοφοκλή, Πλάτωνα, τους οποίους αποκρυπτογραφείς λέξη λέξη με τη βοήθεια του Λίντελ-Σκοτ, και Τζέιν Όστιν, Ντίκενς, Τζορτζ Έλιοτ, Χόθορν κι ένα σωρό άλλους. Έτσι θα συνεχίσεις να κάνεις σε όλη σου τη ζωή.

Γιατί η Βιρτζίνια Γουλφ είναι ίσως η πιο παθιασμένη αναγνώστρια μεταξύ των συγγραφέων. Μάλιστα, σε αντίθεση με τους περισσότερους συναδέλφους της που, όταν βυθίζονται στη συγγραφή των δικών τους έργων, αποφεύγουν τον περισπασμό και την επίδραση της ανάγνωσης άλλων βιβλίων, η Βιρτζίνια Γουλφ συνεχίζει να διαβάζει όπως κάνει πάντα, συστηματικά, ενεργητικά και ακόρεστα. Και σημειώνει με επιμέλεια τα διαβάσματά της στο ημερολόγιό της, όπως, παραδείγματος χάριν, την εποχή που έγραφε την «Κυρία Ντάλογουεϊ» οπότε προγραμματίζει να διαβάσει «λίγο Όμηρο, μια ελληνική τραγωδία, λίγο Πλάτωνα, Ζίμερν, Σέπαρντ σε χειρόγραφο, τη ζωή του Μπέντλεϊ αλλά επίσης λίγο Ίψεν, για να τον συγκρίνω με τον Ευριπίδη, και Ρακίνα, για να τον αντιπαραβάλω με τον Σοφοκλή, ίσως και τον Μάρλοου σε αντιδιαστολή με τον Αισχύλο».

Ποιος άλλος θα έγραφε έτσι για τους αναγνώστες; «Ονειρεύομαι μερικές φορές πως τουλάχιστον όταν έρθει η Ημέρα της Κρίσης και τότε όλοι οι σπουδαίοι κατακτητές, οι δικηγόροι, οι πολιτικοί καταφτάσουν για να παραλάβουν τα έπαθλά τους, τα στέμματά τους, τις δάφνες τους και τα ονόματά τους σκαλισμένα ανεξίτηλα πάνω σε άφθαρτο μάρμαρο, τότε ο παντοδύναμος θα στραφεί στον Πέτρο και θα πει, με κάποιο ίχνος ζήλιας, όταν θα μας δει να καταφθάνουμε με τα βιβλία μας στα χέρια, “Ιδού κάποιοι που δεν χρειάζονται κανένα έπαθλο. Τίποτα φυσικά δεν μπορούμε να τους απονείμουμε εδώ. Αυτοί λατρέψανε το διάβασμα”».

Χαράλαμπος Γιαννακόπουλος