Paul Kalanithi, Όταν η ανάσα γίνεται αέρας, μτφ. Άννα Παπασταύρου, εκδ. Πατάκη

Ένα βιβλίο για τον καρκίνο που σε χτυπάει στα τριάντα έξι σου χρόνια («Ο γιατρός θα έρθει σύντομα». Και με αυτά τα λόγια, το μέλλον που είχα φανταστεί, αυτό ακριβώς που ήταν έτοιμο να γίνει πραγματικότητα, το αποκορύφωμα δεκαετιών μόχθου, εξατμίστηκε).

Ένα βιβλίο για τη νευροχειρουργική (Συχνά οι άνθρωποι ρωτούν αν είναι ένα κάλεσμα, ένα λειτούργημα, και η απάντησή μου είναι πάντα ναι. Δεν μπορείς να τη δεις σαν δουλειά, επειδή αν είναι δουλειά, είναι από τις χειρότερες δουλειές που υπάρχουν).

Ένα βιβλίο για τον Έλιοτ ξανά και ξανά, για τον Μπέκετ (Δεν μπορώ να συνεχίσω. Θα συνεχίσω), για τον Μονταίνι (Αυτός που διδάσκει τους ανθρώπους να πεθαίνουν, την ίδια στιγμή τους διδάσκει να ζουν).

Ένα βιβλίο για την αριστεία, την προσπάθεια και τη ματαιότητα (Δεν μπορείς ποτέ να φτάσεις στην τελειότητα, μπορείς όμως να πιστέψεις σε μια ασύμπτωτη πορεία, την οποία αδιάκοπα μοχθείς να φτάσεις).

Ένα βιβλίο για τη θανατηφόρα ασθένεια (Η πραγματική σκέψη ότι ζεις μία μέρα τη φορά δεν βοηθούσε: Τι υποτίθεται πως έπρεπε να την κάνω εκείνη τη μέρα;).

Ένα βιβλίο για τη ζωή (Ίσως, μιας και απουσίαζε οποιαδήποτε βεβαιότητα, έπρεπε απλώς να θεωρούμε ότι θα ζήσουμε πολλά χρόνια. Ίσως αυτός να είναι ο μοναδικός τρόπος να προχωρήσουμε).

Ένα βιβλίο για την έρημο (Πάντα να ψάχνεις στα παπούτσια σου για σκορπιούς).

Ένα βιβλίο για τα μεγάλα ερωτήματα (Επιμένω στο ερώτημα τι κάνει την ανθρώπινη ζωή σημαντική ακόμα και μπροστά στον θάνατο και τη φθορά).

Ένα βιβλίο για την ηθική διάσταση του ιατρικού επαγγέλματος (Το καθήκον του γιατρού δεν είναι να αποσοβεί τον κίνδυνο του θανάτου ή να επαναφέρει τους ασθενείς στην πρότερη ζωή τους, αλλά να παίρνει στα χέρια του έναν ασθενή και την οικογένειά του, των οποίων η ζωή έχει διαλυθεί, και να δρα ωσότου αυτοί μπορέσουν να σταθούν στα πόδια τους, να αντιμετωπίσουν, και να κατανοήσουν βαθιά, την ίδια τους την ύπαρξη).

Ένα βιβλίο για το μέλλον (Κοιτάζοντας πέρα μακριά, πάνω απ’ αυτό που έβλεπα μπροστά στα μάτια μου, είδα όχι μια άδεια κι έρημη γη, αλλά κάτι πιο απλό: μια άγραφη σελίδα στην οποία θα προχωρούσα).

Ένα βιβλίο για έναν έφηβο αναγνώστη (Τα βιβλία έγιναν οι πιο έμπιστοι φίλοι μου, ήταν λεπτοδουλεμένοι φακοί που φώτιζαν καινούριες πλευρές του κόσμου).

Ένα βιβλίο για την αλήθεια (Κανένα σύστημα σκέψης δεν μπορεί να συμπεριλάβει όλη την ανθρώπινη εμπειρία. Η ανθρώπινη γνώση δεν περιέχεται ποτέ σε ένα άτομο).

Ένα βιβλίο για τη σχέση γιατρού-ασθενούς (Και ήμασταν εκεί, γιατρός και ασθενής, σε μια σχέση όπου μερικές φορές πνέει ένας αέρας δεσποτικός κι άλλες φορές, όπως τώρα, δεν έχει να κάνει με τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο από δύο ανθρώπους που αγκαλιάζονται, καθώς ο ένας αντικρίζει την άβυσσο. Οι γιατροί, όπως αποδεικνύεται, χρειάζονται κι αυτοί την ελπίδα).

Ένα βιβλίο για την αγάπη («Μπορείς ν’ ανασάνεις καλά με το κεφάλι μου στο στήθος σου έτσι;» Η απάντησή του ήταν: «Είναι ο μόνος τρόπος που ξέρω ν’ ανασαίνω»).

Ένα βιβλίο που σε διαλύει.

Ένα βιβλίο που σε στήνει όρθιο στα πόδια σου.

Χαράλαμπος Γιαννακόπουλος