Ειρήνη Καραγιαννίδου: έρωτας συμπαντικών διαστάσεων

Ειρήνη Καραγιαννίδου, Οι τέσσερις εποχές του [Α], ποιήματα, εκδ. Λογότεχνον

Στην πρώτη ποιητική συλλογή της Ειρήνης Καραγιαννίδου, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Λογότεχνον» με τον αινιγματικό τίτλο «Οι τέσσερις εποχές του [Α]», δεσπόζει ο έρωτας, η παρουσία και η απουσία του, το πάθος και η έλλειψή του, αποκλείοντας σχεδόν οποιοδήποτε άλλο θέμα. «Είναι ο κενός χώρος που σε απαιτεί», εξομολογείται η αφηγηματική φωνή που μονοπωλεί τον λόγο στο βιβλίο, «είναι που η καρδιά μου / είναι κομμένη και ραμμένη στα μέτρα σου». Το πρόσωπο όμως στο οποίο απευθύνονται τα λόγια αυτά και ο έρωτας που έχει σημαδέψει το ποιητικό υποκείμενο ξεφεύγουν από τα φυσιολογικά μέτρα και λαμβάνουν, στους στίχους αυτούς, συμπαντικές διαστάσεις. Ο χώρος και ο χρόνος έχουν εξαρθρωθεί. Οι εποχές του τίτλου διαδέχονται η μία την άλλη εκτός φυσικής αλληλουχίας ή μπλέκονται μεταξύ τους ανάλογα με τις διαθέσεις των σωμάτων: «Στο κρεβάτι του θριάμβου / μένουν τα σώματα μόνο / αρχή καλοκαιριού / να χαίρονται / την πρώτη τους Άνοιξη» και η ποιήτρια νιώθει «εποχές / απ’ όλες τις υφηλίους».

Οι εραστές αλλάζουν διαρκώς όψη, μεταμορφώνονται, κυκλώνουν ο ένας τον άλλο, χάνονται και ξανασυναντιούνται με διαφορετική μορφή: «Αγνοώ / αν είσαι κύμα μαγνητικό / ικεσία πλεούμενης λαχτάρας / ή απλώς θαλάσσια συνείδηση» κι αλλού: «γίνομαι στεριά / να ακουμπήσεις τρικυμίες». Γίνεται ο ένας ρούχο για τον άλλο – μια εικόνα, αυτή των ρούχων, που έρχεται ξανά και ξανά σε αυτά τα ποιήματα: «Στις βραχνές παγωνιές σου / να με τυλίγεις στο λαιμό». Η ποιήτρια γνωρίζει ωστόσο πως ό,τι κάνει δυνατή αυτή τη διαρκή μεταμορφωτική κίνηση των εραστών δεν είναι άλλο από τις λέξεις, τους στίχους ή ακόμη και τα γράμματα. Όπως εκείνο το [Α] του τίτλου που είναι ίσως το Άλεφ, όπως υποψιαζόμαστε διαβάζοντας ένα από τα ποιήματα της συλλογής: «Σκάψε λίγο ακόμη / σ’ εκείνο το λακκάκι του λαιμού / με σκαπάνη ένα γράμμα». Ή ίσως να είναι το πρώτο γράμμα κάθε λέξης, όπως φαίνεται σε ένα άλλο ποίημα: «Ασήμαντη προσπάθεια / να μπορέσω ν’ αρθρώσω έστω και το [α]».

Κι έτσι κάθε ποίημα της Ειρήνης Καραγιαννίδου, είτε αναφέρεται στην αποθέωση και την πλησμονή του έρωτα είτε στον πόνο και το βούλιαγμα από την απουσία του, αποκτάει μία ακόμη νοηματική διάσταση και γίνεται ένα ποίημα για τη γλώσσα και για την ποίηση. Μια ποίηση συμπαντικών διαστάσεων, αδιάκοπης νοηματικής ροής και γεμάτη δυναμικές εικόνες: «Αν φύτρωναν λουλούδια από σκάγια στα βράχια / θα ήσουν Εσύ».

[Σαν μπλε το θυμάμαι ]

Να κεντήσεις

με σακοράφα χειμωνιάτικη

– τώρα που καλοκαιριάζει –

τ’ όνομά μου σε υφάδι

να ανεμίζω σε κλαδί

φουλάρι

έντρομο σε αεροσυρμές

κατάμονο

σε βροχές και σε μπουγάζια

να δέρνομαι

να κοπανιέμαι